Πάντοτε βασιζόμουν στην καλοσύνη των ξένων*.
Από πολύ μικρή, λες και το σύμπαν συνομωτούσε (αν είστε από αυτούς που ενστερνίζονται τις μαλακίες του Κοέλιο) σε διάφορες στιγμές της ζωής μου, όταν ήμουν μόνη και χρειαζόμουν βοήθεια, και βρισκόταν κάποιος άγνωστος δίπλα μου να με βοηθήσει. Θυμάμαι για παράδειγμα μια φορά, πριν χρόνια, μόλις είχα μάθει να οδηγώ και μου έσκασε το λάστιχο. Δεν ήξερα τι να κάνω. Πανικοβλήθηκα, γιατί είχα διακόψει την κίνηση στη λεωφόρο.
Χωρίς να το καταλάβω, εμφανίστηκαν δύο άγνωστοί μου οδηγοί οι οποίοι μου έσπρωξαν το αυτοκίνητο στο πλάι, και ένας Πακιστανός ντελιβεράς, με το σκουτεράκι του, ο οποίος ήρθε από το πουθενά, μου άλλαξε το λάστιχο και μετά έφυγε για να παραδώσει τα σουβλάκια του. Ή ένα καλοκαίρι στη Σκιάθο, όταν με είχε χτυπήσει ένα μηχανάκι και έφυγε. Συνήλθα στο ιατρικό κέντρο περιτριγυρισμένη από ξένους ανθρώπους οι οποίοι με είχαν μεταφέρει εκεί και δεν έφευγαν πριν βεβαιωθούν ότι είμαι καλά.
Έχω άπειρα παραδείγματα που θα μπορούσα να απαριθμήσω εδώ, και είμαι σίγουρη ότι αν προσπαθήσετε κι εσείς θα θυμηθείτε πολλές φορές που κάποιος άγνωστος σας προσέφερε απλόχερα τη βοήθεια του.
Παρακολουθώντας όμως τα τεκταινόμενα των τελευταίων ετών άρχισα να αμφιβάλλω για το πόση ενσυναίσθηση μας έχει απομείνει πλέον. Τελικά λέτε να έχει δίκιο η Χρυσηίδα που λέει ότι μας ψεκάζουν; Γιατί δεν εξηγείται αλλιώς τόση βλακεία και απάθεια συγκεντρωμένη σε τόσα μυαλά. Και τα περιστατικά είναι πάρα πολλά για να αντιμετωπιστούν ως μεμονωμένες περιπτώσεις. Πλέον είναι τόσο πολλά τα μέτωπα, που δεν ξέρεις τι θα ακούσεις την επομένη.
Αναρωτιέστε κι εσείς πως φτάσαμε ώς εδώ;
Ποιος έδωσε το θάρρος στην Ουρανία Μιχαλολιάκου να ανεβάσει αυτό το βιντεάκι-παρωδία γεμάτο ακατάληπτες φράσεις; (και τι βιβλία να είναι αυτά που φαίνονται στη βιβλιοθήκη της; Σας πάω ένα στοίχημα μεταξύ τίτλων όπως «κούφια Γη» και «η έλευση των Ελ» και εντελώς άδειων, με λευκές σελίδες, όπως αυτά που τοποθετούν στις βιβλιοθήκες τους στο ΙΚΕΑ για διακοσμητικά).
Από την άλλη, είμαστε πια τόσο χαμένοι που ηρωοποιούμε ένα ασύνδετο 15λεπτο μονόλογο που ακροθιγώς αναφέρει σοβαρές έννοιες όπως ομοφοβικός, πρόσφυγας, ρατσιστής χωρίς να καταλήγει πουθενά, αναμασώντας τα ίδια πράγματα που θα μπορούσε να πει σε ένα 3λεπτο, και μάλιστα καθόλου εμπεριστατωμένα. Κάπου κυλάει και ένα δάκρυ, κάνοντας έκκλιση στο συναίσθημα μας, να λυπηθούμε δηλαδή αυτούς τους «κακόμοιρους» ανθρώπους, εμείς που είμαστε: α) ανώτεροι; Β) καλύτεροι; Κάποιος πρέπει να εξηγήσει σε αυτό το καλοπροαίρετο κορίτσι ότι οι αγώνες περί ισότητας δεν είναι ζήτημα συμπάθειας αλλά κοινωνικής δικαιοσύνης. Και δεν αρκεί απλά να βγεις σε μια κάμερα και να πεις δυο λόγια συμπόνοιας, οφείλεις να δράσεις ουσιαστικά και συλλογικά. Μιλάμε πάντα για πρώτο επίπεδο Gestalt. Μένουμε πάντα στην επιφάνεια. Επειδή όμως ακόμα και αυτές οι φωνές λογικής σπανίζουν, τέτοιες προσπάθειες πρέπει τελικά να επικροτούνται, αλλά για τους σωστούς λόγους. Φωτογραφίες όπως αυτη παρακάτω δεν είναι δυνατόν να αναπαράγονται από “αριστερές” σελίδες, γιατί αναπαράγουν ακριβώς το ίδιο στερεότυπο με αυτό που υποτίθεται αντιμάχονται.
Γιατί;
Γιατί 0 ρατσισμός έχει πολλά πρόσωπα. Είναι η ομοφοβία, ο φασισμός, ο σεξισμός, η χοντροφοβία, η απέχθεια απέναντι στα άτομα με αναπηρία, στους οικονομικά ασθενέστερους, σε όποιον δεν τυγχάνει να είναι WASP ας πούμε. Θυμάμαι πολλές φορές τον Μπορίς Βιάν με κάτι τέτοια, και το βιβλίο του “Και να καθαρίσουμε τους κακομούτσουνους“. Έχεις βήμα να μιλήσεις αλλά θα σε ακούσουμε αν είσαι εντός των ορίων που θέτουμε εμείς. Ευγονική ή θάνατος.
‘Εχουμε συνηθίσει να ζούμε σε μια εποχή παράνοιας, που ο κομιστής κυκλοφορεί ελεύθερος, συνεχίζει να τυπώνει τη φυλλάδα του και να προσφέρει στον πτωχό λαό κουπόνια για super market (προφανώς ελλείψει θεματολογίας), οι κατηγορούμενοι για το Βατοπέδι ζουν ανάμεσά μας, ο Σημίτης θεωρείται πρωτοπόρος αλλά όταν διαβάζουμε στο Facebook την είδηση πως μια φοιτήτρια κατήγγειλε ένα καθηγητή της για ξυλοδαρμό, τα περισσότερα σχόλια από κάτω γράφουν ότι είναι πιθανό να τον έφτασε εκείνη σε αυτό το σημείο.
Γιατί τελικά είμαστε τόσο «αλλεργικοί» στο διαφορετικό;
Τι γίνεται τον τελευταίο καιρό και εξαπολύουμε τον χειρότερο μας εαυτό προς τον απέναντί μας; Τι είναι αυτή η ρητορική μίσους; Και πότε φώλιασε μέσα μας χωρίς να το πάρουμε άραγε είδηση; Πως μπορείς να βλέπεις ένα παιδάκι και να θεωρείς ότι έχεις δικαίωμα να του στερήσεις τη μόρφωση; Ειλικρινά, είναι δυνατόν να πιστεύει κάποιος σοβαρά ότι ένα μωρό θα του αλλοιώσει τον… πωλητισμώ; Και τι ζόρι τραβάς αν η άλλη ζυγίζει παραπάνω από όσο της επιτρέπεις εσύ; Το δικό σου φαί θα φάει;
Αυτό που με τρομάζει περισσότερο από όλα όμως δεν είναι το πλήθος γραφικών που βγαίνουν και φωνάζουν χωρίς επιχειρηματολογία επειδή αισθάνονται ότι τους βιάζουν τα χρηστά τους ήθη, αλλά το γεγονός ότι αυτός ο μαινόμενος όχλος (που εκεί δρα η ψυχολογία της μάζας, το domino effect κλπ, τα ξέρετε, μην τα ξαναγράφω) δεν έχει προσωπική άποψη για αυτό που βρίζει, απλά βρίσκει ένα στόχο για να εξαπολύσει την οργή που έχει μέσα του, για να ξαλαφρώσει. Ψάχνει έναν απτό εχθρό για να στρέψει εναντίον του το πιο χθόνιο Εγώ του, βρίζοντας και καταριώντας αυτόν τον άλλο, τον ξένο, τον διαφορετικό…
Αναρωτιόμουν τις προάλλες πόσα λίγα βήματα έχουμε διανύσει ως έθνος από τότε που καίγαμε στην πυρά αντίτυπα του Τελευταίου Πειρασμού, διαδηλώναμε έξω από τους κινηματογράφους για το αριστούργημα του Σκορτσέζε, και θέλαμε να αφορίσουμε τον Καζαντζάκη.. Τελικά το βιβλίο του καταγράφηκε στον κατάλογο απαγορευμένων βιβλίων της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας (ω ναι, έχουμε και τέτοιο) αλλά ευτυχώς ο ίδιος γλύτωσε τον αφορισμό (κόντρα σε ότι πιστεύεται).
Σίγουρα η πίστη είναι θέμα ιερό. . Το ίδιο είναι όμως και ο σεβασμός στο δικαίωμα του συνανθρώπου να πιστεύει σε κάτι διαφορετικό από εμάς. Εμείς(;) οι χριστιανοί θεωρούμε τον Ισλαμισμό μια πολύ καταπιεστική θρησκεία, όμως ο πρώτος «κανόνας» του είναι η παρότρυνση των πιστών του να διαβάσουν το κοράνι. Πόσους ένθερμους χριστιανούς ξέρετε που να έχουν διαβάσει την Αγία Γραφή; Οι περισσότεροι αναπαράγουν ότι ακούνε από τα κηρύγματα και τις περιλήψεις που κυκλοφορούν ευρέως. Λογικό… Είναι πιο εύκολο να σου πουν την περίληψη και μετά να αυτοσχεδιάσεις, παρά να αφιερώσεις χρόνο και να ακονίσεις την κριτική σου σκέψη για να διαμορφώσεις ιδίαν άποψη.
Ο Βολταίρος είχε πει κάποτε ότι τα πάντα είναι σχετικά, και γι’ αυτό ανεκτά. Προφανώς σε αυτό το παράλογο σύμπαν που ζούμε κάτι τέτοιο δεν ισχύει πια. Ότι δεν μπορεί να ενσωματωθεί στο πλειοψηφικό σύνολο, λοιδορείται και διαπομπεύεται εκτός της αγέλης. It’s a Brave New World φίλοι μου.
Σε αυτή την επικρατούσα παράλογη λογική, που μεσουρανεί η παρα-πληροφόρηση των δελτίων ειδήσεων και η τρομολαγνία, ότι δεν το καταλαβαίνουμε οφείλουμε να το κατασπαράξουμε. Έχω κουραστεί τόσο να το αντιμάχομαι διαρκώς γύρω μου, που κάποιες μέρες σκέφτομαι να παραδοθώ και να συμφωνήσω. ΝΑΙ σε όλα.
Γίνεται; Ε όχι, ΔΕ ΓΙΝΕΤΑΙ.
Αυτό το κείμενο είναι μια έκκληση προς όλους μας, να μη γίνουμε ακόμα ένα κομματάκι στη μηχανή του κιμά. Ας αντισταθούμε, χωρίς ηρωικά τσιτάτα, αρχίζοντας όμως από τα βασικά (που για καποιο λόγο είναι και τα πιο δύσκολα): Να περιμένουμε να βγούν οι επιβάτες του τρένου πριν μπούμε εμείς μέσα, να μη σταθμεύουμε σε θέση αναπήρων, να να μη πιέζουμε τη γκόμενά μας να το κάνουμε χωρίς προφυλακτικό, να διαβάσουμε κανά βιβλίο, να προσπαθήσουμε να αποκτήσουμε ιδίαν άποψη, με επιχειρήματα δικά μας, και όχι δανειζόμενοι το Facebook status κάποιου άλλου. Και όχι, δε μιλάω για πολιτική ορθότητα, αλλά για τη συνειδητοποίηση ότι πρέπει όλοι να χαλιναγωγήσουμε λιγάκι το τεράστιο ΕΓΩ μας.
Τότε μόνο ίσως αλλάξει κάτι.
- Η γνωστή φράση ανήκει στην Blanche Dubois και είναι από το έργο του Τένεσι Ουίλιαμς «Λεωφορείο ο πόθος»
BLΤ 